Αστικός τουρισμός (city break)

(Μελέτη περίπτωσης)

΄΄Η πόλη της Πάτρας΄΄

      Ο αστικός τουρισμός, είναι μία ειδική μορφή τουρισμού που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται από την δεκαετία του '80, και μέχρι σήμερα διατηρεί αυξητικές τάσεις. Όπως η ονομασία του φανερώνει, πρόκειται για τουριστική δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα εντός αστικών και ημιαστικών κατοικημένων περιοχών. Η οικονομική του σημασία είναι τεράστια τόσο για την εθνική οικονομία της κάθε χώρας, αλλά πολύ περισσότερο για την οικονομική ευμάρεια σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Χωρική διάσταση της πόλης-προσβασιμότητα-υποδομές

     Η Πάτρα είναι πρωτεύουσα του Νομού Αχαΐας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, ιδρύεται το 1082 π.X. από τον Πατρέα. Είναι η μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου, βρίσκεται στους πρόποδες του Παναχαϊκού όρους και βρέχεται από τον Πατραϊκό κόλπο. Ο νέος Δήμος Πατρέων έχει 213.984 μόνιμους κατοίκους αποτελώντας τον τρίτο μεγαλύτερο Δήμο της χώρας (ΕΛ.ΣΤΑΤ, 2011).

Αποτελεί σημαντικό αστικό κέντρο από συγκοινωνιακή και εμπορική σκοπιά. Διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ελλάδας που από αυτό αποπλέουν πλοία με προορισμό, την Κεφαλονιά, την Ιθάκη, την Ζάκυνθο και την Κέρκυρα και τα ιταλικά λιμάνια Μπάρι, Ανκόνα, Μπρίντιζι, Τεργέστη και Βενετία. Επομένως η Πάτρα θεωρείται ιδιαίτερα εύκολα προσβάσιμη για τους τουρίστες του εξωτερικού/εσωτερικού, όχι μόνο μέσω θαλάσσης αλλά και χάρη στη σύγχρονη οδική πρόσβαση (γέφυρα Ρίου-Αντιρίου, Ιόνια και Ολυμπία οδό), σιδηροδρομική γραμμή προαστιακού (Κιάτο - αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος), και αεροπορική πρόσβαση μέσω αεροδρομίου Αράξου.

Τα ξενοδοχεία της πόλης είναι σχεδιασμένα με μοναδικό design, μοντέρνα, με χαρακτηριστικά των Boutique Ηolels, βιωματικά/αυθεντικά και με προσωποποιημένες υπηρεσίες (ευγενικό και εξειδικευμένο Προσωπικό, παρέχονται τοπικά προϊόντα και μέσα από μεγάλη ποικιλία παραδοσιακών εδεσμάτων αναδεικνύτεται η τοπική/παραδοσιακή κουζίνα της Πόλης), ψυχαγωγικά προγράμματα με ανάλογα events και activities.

Η Πάτρα έχει σωστή ρυμοτομία (παράλληλους οριζόντιους δρόμους που οδηγούν σε μεγάλες πλατείες καθώς και κάθετους δρόμους που οδηγούν στη θάλασσα), νεοκλασικά κτίρια, εντυπωσιακά μνημεία, σπίτια με καμάρες που σχηματίζουν όμορφες στοές, δίνοντας στην πόλη ένα ιδιαίτερο στυλ και χρώμα.

Πολιτισμικά αξιοθέατα

Περιλαμβάνονται σ'αυτά οι τοποθεσίες ιστορικού ενδιαφέροντος, αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, μουσεία, χώροι αρχιτεκτονικής σημασίας, παραδοσιακά κτίρια, πολιτιστικά/λαογραφικά κέντρα, θέατρο, ποίηση, μουσική, ζωγραφική, παραδοσιακές τέχνες και χοροί. Σε όλη την διάρκεια του καλοκαιριού πραγματοποιούνται πολλές εκδηλώσεις όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, το Συμπόσιο Ποίησης, το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών, η Ναυτική εβδομάδα, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις Πανεπιστημίου Πατρών, η γιορτή του Κερασιού και η γιορτή Κρασιού (https://www.patrasevents.gr). Συγκεκριμένα:

Η κορυφαία πολιτιστική εκδήλωση της Πάτρας είναι το καρναβάλι: «Αγκαλιάζει» εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και ξένους, την νεολαία αλλά και άτοµα κάθε ηλικίας οι οποίοι ξεχύνονται στους δρόµους της Πάτρας σε ένα υπαίθριο πανηγύρι, µε παρελάσεις αρµάτων και εκατοντάδες πληρωµάτων που έλκει πλήθος τουριστών από όλο τον κόσµο. Το σηµαντικό µάλιστα είναι ότι το Πατρινό καρναβάλι δεν βασίζεται σε δράσεις και πρωτοβουλίες καλλιτεχνών ή σωµατείων, αλλά στο σύνολο σχεδόν του τοπικού πληθυσµού, έχοντας αναπτύξει σχέσεις συνεργασίας µε άλλα καρναβάλια της Ευρώπης(Νίκαιας, Ντύσσελντορφ κ.α).

Οινοποιία ACHAIA CLAUSS: Ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Πάτρας, που ξεχωρίζει έως σήμερα. Βρίσκεται μόλις 8χλμ από το κέντρο της Πάτρας σ' ένα καταπράσινο λόφο με εκπληκτική θέα. Ιδρυτής του οινοποιείου ήταν ο Βαυαρός Κλάους. Τα εξαιρετικής ποιότητας κρασιά του μεταξύ των οποίων και η Μαυροδάφνη, κατέκτησαν την ελληνική και διεθνή αγορά. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα ενός αιώνα δρύινα σκαλιστά βαρέλια, τα πέτρινα κτίρια καθώς και να δοκιμάσει εκλεκτά κρασιά στην παραδοσιακή κάβα που υποδέχεται τους επισκέπτες.

Δημοτικό Θέατρο Απόλλων: Είναι αντίγραφο της σκάλας του Μιλάνου, δεσπόζει στο κέντρο της Πάτρας, στην πλατεία Γεωργίου και κατασκευάστηκε το 1872 από τον γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ.

Το ανακατασκευασμένο σπίτι στο οποίο γεννήθηκε ο μεγάλος ποιητής Κωστής Παλαμάς: Αποτελεί τον καταλύτη για τις πνευματικές αναζητήσεις των ανθρώπων της γενέτειρας πόλης του Ποιητή, ιδιαίτερα των νέων, κάνοντας ένα βήμα μπροστά και ένα άλμα προς τον κόσμο!

Μεσαιωνικό Κάστρο(Φρούριο): Από την αρχαιότητά του χρησιμοποιήθηκε ως Ακρόπολη, ως και σήμερα μπορεί κανείς να διακρίνει το αποτύπωμα που άφησαν στο κάστρο οι εκάστοτε κατακτητές του για την επισκευή και την προσαρμογή του στις εξελίξεις της κάθε εποχής(Ελληνιστικούς χρόνους, Βυζαντινή εποχή και Τουρκοκρατία).

Το νέο και υπερσύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο: Όπου δεσπόζει στην βόρεια είσοδο της πόλης. 

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης: Ιδρύθηκε το 1977 και στεγάζεται σε κτίριο του Σκαγιοπουλείου κληροδοτήματος. 

Το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο: Εκθέµατα από το 1821 ως τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο, αλλά και στο Μουσείο Τύπου, το µοναδικό του είδους του στην Ελλάδα, που περιλαµβάνει εφηµερίδες, περιοδικά και σπάνια βιβλία από το 1815.

Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου: Αποτελεί στολίδι τόσο για την Πάτρα όσο και για όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για μια καλωδιωτή γέφυρα μήκους 2.280 μέτρων που ολοκληρώθηκε το 2004. Συνδέει την Πελοπόννησο με την Στερεά Ελλάδα και την Ευρώπη (www.patrasevents.gr, www.patrasport.gr).

Άνω (Παλιά) Πόλη που διατηρείται σχεδόν ακέραια δίνοντας το άρωµα προηγούµενων εποχών. Οι γραφικές σκάλες των οδών Πατρέως, Γεροκωστοπούλου και Aγίου Nικολάου, από τα πιο γνωστά τοπόσηµα της πόλης.

Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου (με τα καταπληκτικά συντριβάνια σε μορφές λιονταριών): Είναι η κεντρικότερη πλατεία της Πάτρας καθώς αποτελεί, όπως και παλιότερα, την πλατεία των πολιτικών συγκεντρώσεων, των συλλαλητηρίων, των πολιτιστικών δρωμένων και των καρναβαλικών εκδηλώσεων. Η Πλατεία Ψηλαλώνια: μια καταπράσινη περιοχή που αποτελεί ένα μεγάλο φυσικό μπαλκόνι προς την θάλασσα, βρίσκεται ο ανδριάντας του Παλαιών Πατρών Γερμανού.

Αρχαίο Ρωμαϊκό Ωδείο: Θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα θέατρα της Ελλάδας και διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση. Καθώς και το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο.

Παλαιό Δημοτικό Νοσοκομείο: Ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό κτίριο που μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης. Είναι δημιούργημα του Δανού αρχιτέκτονα Hansen και λειτουργεί σήμερα ως πολιτιστικό κέντρο. 

Το εντυπωσιακό νεοκλασικό συγκρότηµα των ∆ικαστηρίων της πόλης (1931) µε δωρικούς κίονες και αετώµατα στις προσόψεις.

 Η ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη που βρίσκεται δίπλα στο Δημαρχείο και είναι από τις μεγαλύτερες της χώρας τις µεγαλύτερες της χώρας (https://www.patrasport.gr/,www.patrasevents.gr,https://web-greece.gr/& Κοκκοβίκας, 2001).

Σημαντικότερο αξιοθέατο θρησκευτικού περιεχομένου

Πολιούχος της Πάτρας είναι ο Άγιος Ανδρέας και τιμάται σε δύο ναούς. Τον παλαιό και τον νέο, όπου αποτελούν πανελλήνιο και πανορθόδοξο προσκύνημα. 

Ο νέος ναός είναι ο μεγαλύτερος βυζαντινός ναός της Ελλάδας (χωρητικότητας 7.000 ατόμων), θεμελιώθηκε το 1908 και εγκαινιάσθηκε το 1974. Φυλάσσονται σ'αυτόν η τίμια Κάρα του Αγίου Ανδρέα και τμήματα του Σταυρού στον οποίον μαρτύρησε.

Ο παλιός ναός οικοδοµήθηκε στο διάστηµα 1836-1843 ακριβώς στη θέση που µαρτύρησε ο Απόστολος Ανδρέας. Αυτό που εντυπωσιάζει τους χιλιάδες προσκυνητές που επισκέπτονται τους δύο ναούς είναι η επιβλητικότητά τους χάρη στις θαυμάσιες τοιχογραφίες και αγιογραφίες και τον πλούσιο διάκοσμό του.

Αξίζει να σημειωθεί είναι ότι οι ξένοι τουρίστες που επισκέπτονται τον ναό του Αγίου Ανδρέα δεν είναι μόνο Χριστιανοί αλλά και άλλων θρησκευμάτων (www.patrasevents.gr, https://www.patrasport.gr).

Αξιοθέατα δραστηριοτήτων/ψυχαγωγίας/αυθεντικότητας

Δασύλλιο: Στην Άνω Πόλη ξεκινά ένας πευκόφυτος λόφος που αποκαλείται η «βεράντα» του Πατραϊκού για την μοναδική θέα που προσφέρει στους επισκέπτες τόσο μεγάλου μέρους της πόλης της Πάτρας όσο και του Πατραϊκού κόλπου.

Ιππικός Όμιλος Πατρών: λειτουργεί σχολή με πλήρως εξοπλισμένες εγκαταστάσεις και άρτια εκπαιδευμένους προπονητές.

Λέσχη αλεξιπτωτιστών: Η οποία είναι μέλος της Ελληνικής Αεραθλητικής Ομοσπονδίας. Στην Λέσχη Αλεξιπτώτου Πλαγιάς Πάτρας πραγματοποιούνται σεμινάρια μετεωρολογίας, ανεμοπορίας, παροχής πρώτων βοηθειών και διάσωσης.

Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Πατρών & Καταδυτική σχολή: Όπου διοργανώνονται πολλοί τοπικοί αγώνες. Εκεί βρίσκεται και η µαρίνα της πόλης (µε δυνατότητα ελλιµενισµού 450 σκαφών). Στην περιοχή υπάρχει επίσης ανοιχτό θέατρο 500 θέσεων, παιδότοπος και πεζόδροµος δίπλα στη θάλασσα, που προσφέρεται για περίπατο αλλά και διασκέδαση µε την υπέροχη θέα.

Πεζοπορία-Ορειβασία: Υπάρχουν πολλές πανέμορφες διαδρομές στην περιοχή του Παναχαϊκού όπου γίνεται πεζοπορία ή ορειβασία μέσα σ' ένα ειδυλλιακό περιβάλλον με άκρως υγιεινό κλίμα.

Λόφος του Ομπλού: Είναι γνωστός για το ιστορικό μοναστήρι που υπάρχει εκεί, όμως σίγουρα η ομορφιά του σημείου έχει να κάνει με την άγρια ομορφιά της φύσης. 

Ξακουστοί πεζόδρομοι στο ιστορικό κέντρο που σφύζουν από τουριστική κίνηση: Ρήγα Φεραίου, Ηφαίστου, Γεροκωστοπούλου, Αγ. Νικολάου, Κανάρη, Τριών Ναυάρχων, Παντανάσσης, Πατρέως, όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τον ξέγνοιαστο περίπατό του και τα τοπικά εδέσματα της πόλης και να κάνει τις αγορές των προϊόντων της (Τεντούρα, Μοσχάτο, Τσίπουρο,ελαιόλαδο, λουκούµια) καθώς και την πλούσια νυχτερινή διασκέδαση που προσφέρεται.

Το παραλιακό πάρκο: Με σύγχρονες εγκαταστάσεις μέσα σε ένα μοναδικό φυσικό τοπίο σ'όλο το μήκος της παραλιακής ζώνης, κατάλληλο για αναψυχή και άθληση των πολιτών και των επισκεπτών της πόλης.

Οργανωμένη παραλία της ΄΄Πλαζ΄΄: Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το μπάνιο του με θέα τη γέφυρα του Ρίου! (https://www.patrasport.gr/,www.patrasevents.gr,https://web-greece.gr/).

Η Πάτρα έχει έντονη νυχτερινή ζωή, λόγω του μεγάλου αριθμού φοιτητών που ζουν στην πόλη. Διαθέτει μεγάλη ποικιλία καταστημάτων με μερικά διεθνή brands. 

Συνεδριακοί/Εκθεσιακοί χώροι

Η Πάτρα διαθέτει το Συνεδριακό & Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου και μπορεί να φιλοξενήσει 2000 συνέδρους ταυτόχρονα, διότι είναι αναπτυγμένο σε δύο επίπεδα συνολικά 9300 τ.μ.), το Συνεδριακό Κέντρο ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, την Αγορά Αργύρη, καθώς και τα περισσότερα ξενοδοχεία των 4* διαθέτουν σύγχρονη υποδομή συνεδριακών/πολιτιστικών χώρων (δυναμικότητας 750 συνέδρων σε αμφιθεατρική διάταξη), καθώς και τα κλειστά γυμναστήρια (Παμπελλοπονησιακό στάδιο, Εθνικό στάδιο Τόφαλος) όπου διαμορφώνονται εκθέσεις υψηλών απαιτήσεων (https://www.upatras.gr). 

 Παρέχονται:

Τοπικά προϊόντα, παραδοσιακά εδέσματα μέσα από μια ποιοτική αγορά γεμάτη φιλοξενία και περιβαλλοντική ευαισθησία. Τα εστιατόρια ειδικεύονται ανάλογα με την τοποθεσία σε διαφορετικές κουζίνες: τα ορεινά κυρίως στο κρέας και τα παραλιακά συνήθως στο ψάρι. Η Αχαΐα παράγει μεταξύ άλλων τη μαυροδάφνη, τσίπουρο, το τοπικό λικέρ Τεντούρα και τα λουκούμια της Πάτρας. Ξακουστοί είναι οι αχαικοί συνεταιρισμοί Γάλακτος και τυροκομείων και το εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο (https://www.patrasport.gr, www.achaikifarma.gr, https://www.keosoe.gr,  https://www.skiadaresis.gr, https://loukoumkoulou.gr ).

Οφέλη 

Μέσα από μια εναρμόνιση δράσεων και συνεργειών με κρατικούς και ιδιωτικούς τουριστικούς φορείς καθώς και με τις γύρω Περιφέρειες και Δήμους της Δυτικής Περιφέρειας η πόλη της Πάτρας θα μπορέσει να μεγιστοποιήσει τα έσοδα και την απασχόληση ταυτόχρονα με την προβολή του πολιτισμού, την μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την άμβλυνση της τουριστικής εποχικότητας. 

Δεδομένου ότι ο τουρισμός πόλεων σε καμία περίπτωση δεν αντιμάχεται τον τουρισμό ΄΄ήλιου και θαλασσας΄΄, στην προκειμένη περίπτωση που εξετάζεται, μπορούν να λειτουργήσουν κάλλιστα συμπληρωματικά.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι, ο πολιτισμός-ως κουλτούρα κάθε τόπου- και ο τουρισμός πρέπει να δρουν αλληλένδετα και υποστηριστικά ο ένας για τον άλλον. Χωρίς τον πολιτισμό-μέσα στον οποίο χωρούν όλες οι ποιοτικές μορφές του τουριστικού προϊόντος-δε θα υφίσταται κανένα κίνητρο για να πραγματοποιηθεί ένα ταξίδι σε κάποιον προορισμό, διότι δε θα υπήρχε ο πόλος έλξης της διαφορετικότητας και της αποκόμισης των προσδοκώμενων ταξιδιωτικών εμπειριών. 

Άλλωστε, η παρουσία της ποικίλης πολιτισμικής συνύπαρξης κάνει τους τουρίστες κάθε προέλευσης και κάθε φυλής να αισθάνονται περισσότερο αποδεκτοί στην τοπική κοινωνία και η πόλη της Πάτρας έχει αποδείξει χρόνια τώρα ότι υποδέχεται και φιλοξενεί κάθε ΄΄ποιοτικό΄΄ τουρίστα!

«...ένα τοπίο δεν είναι όπως το αντιλαμβάνονται μερικοί κάποιο, απλώς, σύνολο γης, φυτών και υδάτων. Είναι η προβολή της ψυχής ενός λαού επάνω στην ύλη...»Οδυσσέας Ελύτης.