Εναλλακτικές μορφές τουρισμού-Εναλλακτικός τουρισμός

Ο εναλλακτικός τουρισμός προστατεύει την τοπική κοινότητα με τέτοιο τρόπο που όλοι είναι ωφελημένοι, υποστηρίζοντας τις τοπικές ανάγκες και προσδοκίες, καθότι ένας εναλλακτικός τουρίστας δεν αναζητά μεγάλα και σύγχρονα καταλύματα διεθνών προτύπων, αλλά αυτά που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της περιοχής και του καθημερινού τρόπου ζωής (Doswell, 2002).

Μια εναλλακτική μορφή αποτελεί και μια ΄΄ποιοτική μορφή΄΄ τουρισμού, ιδιαίτερων ενδιαφερόντων αλλά και ελεγχόμενης τουριστικής δραστηριότητας. Αυτό σημαίνει ότι προσελκύεται μενμικρότερος αριθμός τουριστών, αλλά συνήθως των τουριστών εκείνων που είναι διατεθειμένοι να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα, διαμένοντας στον προορισμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ότι οι υπόλοιποι τουρίστες. Γι' αυτόν τον λόγο, ο εναλλακτικός τρόπος διακοπών μπορεί να αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη με μικρότερες περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

Μερικές από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού είναι:

• Αγροτουρισμός
• Οικοτουρισμός
• Αθλητικός τουρισμός
• Περιηγητικός τουρισμός
• Θαλάσσιος τουρισμός
• Πολιτιστικός τουρισμός
• Ορεινός τουρισμός
• Χειμερινός τουρισμός
• Ορειβατικός τουρισμός
• Τουρισμός περιπέτειας

Προϋποθέσεις ανάπτυξης των εναλλακτικών μορφών

Για να αναπτυχθούν οι εναλλακτικές μορφές πρέπει να υφίστανται οι παρακάτω προϋποθέσεις:

-Ιδιαίτερες περιοχές που αποτελούν πόλους έλξης σύμφωνα με τις προσδοκίες των τουριστών/επισκεπτών.

-Σύγχρονες τουριστικές υποδομές (αυθεντικά καταλύματα και εστιατόρια συναφή με την περιοχή και τις συνθήκες), εύκολη προσβασιμότητα, βελτιωμένες μεταφορές κ.ά.

-Ολοκληρωμένη προσέγγιση πολυκλαδικού χαρακτήρα σε συνδυασμό με το περιβάλλον, τις μεταφορές, την εστίαση κ.ά.

-Πολλαπλή χωρική διάσταση (ανάπτυξη και συμμετοχή δράσεων σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο).

-Εκπαίδευση των εμπλεκομένων ατόμων στον τουριστικό τομέα της περιοχής (σχεδιασμός προγραμμάτων για την επιμόρφωση των ιδιοκτητών και των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που λειτουργούν με βάση τον εναλλακτικό τουρισμό).

-Ευελιξία, προσαρμοστικότητα τοπικών επιχειρήσεων στις ιδιαίτερες απαιτήσεις των τουριστών.

-Προωθητικές ενέργειες Μάρκετινγκ (με διαφορετικές πολιτικές απ'ότι στον μαζικό τουρισμό), ώστε να γνωστοποιηθεί η αναγκαιότητα της ανάπτυξης των μορφών αυτών.

-Σύμφωνα με τον ΠΟΤ καθώς για την Ε.Ε. και άλλους διεθνείς οργανισμούς, προϋποθέσεις για τον εναλλακτικό τουρισμό είναι η συνεργασία των εμπλεκομένων, η τοπική συμμετοχή στην εναλλακτική ανάπτυξη, η εκπαίδευση επαγγελματιών, πολιτών και τουριστών καθώς και η υψηλή ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και εγκαταστάσεων (Αβδελλή, 2005).

Οφέλη ανάπτυξης των εναλλακτικών μορφών

Ο εναλλακτικός τουρισμός απευθύνεται σε πιο έμπειρους και ενημερωμένους τουρίστες και τα συναισθήματα τους και οι απόψεις τους για το είδος της τουριστικής εμπειρίας είναι αυθεντικά. Αυτό σημαίνει ότι οι δυνητικές ομάδες των εναλλακτικών τουριστών/επισκεπτών έχουν διαφορετικό προφίλ και κίνητρα από αυτά των μαζικών, στρεφόμενοι προς τη φύση, τον πολιτισμό αλλά και τις εξειδικευμένες ανάγκες τους, γνωρίζοντας τα ήθη και έθιμα αυτών των τόπων συμμετέχοντας στην καθημερινότητα των ντόπιων. Εστιάζουν στην ανθρώπινη, διαπροσωπική και άμεση σχέση με τους κατοίκους της περιοχής. Πρόκειται για καλά εκπαιδευμένα άτομα που συλλέγουν περισσότερες πληροφορίες πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους και έχουν έντονο συναισθηματικό ΄΄κόσμο΄΄. Είναι αυτοδύναμοι, γι'αυτό οργανώνουν μόνοι τους το ταξίδι τους, έχουν μεγαλύτερο εισόδημα και γι'αυτό επιλέγουν και πιο μεγάλη χρονική διάρκεια του ταξιδιού τους.

Άρα, οι εναλλακτικές μορφές είναι οικονομικά αποδοτικότερες και λιγότερο συνδεδεμένες με τον θερινό τουρισμό. Επίσης είναι λιγότερο εξαρτημένες από τους tour operators, συνδεδεμένες με το τοπικό περιβάλλον και με τον ήπιο τρόπο ζωής, συνθέτοντας το ιδανικό πρότυπο της αειφόρου ανάπτυξης. Έτσι, με την εφαρμογή αναπτυξιακών σχεδίων εναλλακτικών μορφών συντελείται η διεύρυνση της τουριστικής δραστηριοποίησης και μειώνεται η εποχικότητα της περιοχής, καθότι δύναται μέσω του εναλλακτικού τρόπου αναψυχής να επιμηκυνθεί η τουριστική περίοδος καθόλη τη διάρκεια του χρόνου.

Συμπερασματικά, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η υλοποίηση της ανάπτυξης των εναλλακτικών τουριστικών μορφών περνάει από τα εξής στάδια: Αρχικά, από έρευνα και καταγραφή των συγκριτικών σημείων της περιοχής. Στη συνέχεια από την έμφαση στους σκοπούς της ανάπτυξης της συγκεκριμένης μορφής. Κατόπιν καθορίζονται τα αναπτυξιακά πλαίσια και οι κατάλληλες στρατηγικές που θα εφαρμοστούν και τέλος ολοκληρώνεται με την ανάληψη από έναν εξειδικευμένο φορέα η υλοποίηση, διαχείριση και έλεγχος της ανάπτυξης των συγκεκριμένων εναλλακτικών μορφών της περιοχής.

Η Ελλάδα, διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά και τους πόρους για να υποστηρίξει τον εναλλακτικό τουρισμό με το πλούσιο φυσικό της υπόβαθρο, την πολιτιστική της κληρονομιά και τους εξειδικευμένους επιστήμονες και επαγγελματίες, οι οποίοι προσφέρονται να οργανώσουν και να σχεδιάσουν και να συμμετέχουν στο πρόγραμμα υλοποίησης εναλλακτικού τουρισμού, αναλαμβάνοντας το ρίσκο της διείσδυσης στην διαφοροποιημένη αγορά και παρέχοντας τις ποιοτικές-εναλλακτικές τουριστικές υπηρεσίες. Επομένως, η στενή σχέση μεταξύ τουρισμού και περιβάλλοντος πρέπει να εμπεδωθεί από όλες τις εμπλεκόμενες τουριστικές ομάδες, διότι χρίζει προσεκτικής μελέτης και οργάνωσης, προκειμένου να επιτευχθεί η σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων.